Kennisbank: Het spiraal in combinatie met gebruik van een menstruatiecup | Verloskundig Centrum Bergwerg

Ondanks de groeiende populariteit van de cup is er nog maar weinig onderzoek gedaan naar het gebruik van de cup door vrouwen die een spiraaltje dragen. In de literatuur en praktijk zijn verschillende casussen bekend van vrouwen die een cup gebruiken en een expulsie van een spiraaltje ondervonden. Een expulsie is als je het spiraal met het verwijderen van de cup per ongeluk verwijderd. Expulsies komen ook voor bij vrouwen die geen cup gebruiken en dit kan verschillende oorzaken hebben. Volgens de NHG-Standaard Anticonceptie is de kans op een expulsie van een spiraaltje ongeveer 2 – 5%.

In één van de eerste onderzoeken over dit onderwerp uit 2011 werd het risico op expulsies vergeleken bij 743 vrouwen die maandverband en/of tampons gebruikten of een cup. Zes tot acht weken na plaatsing van het spiraaltje had 3,7% van de vrouwen die een cup gebruikten, een expulsie ervaren. De onderzoekers stelden vast dat dit vergelijkbaar was bij vrouwen die maandverband en/of tampons gebruikten. Echter de follow-up periode in dit onderzoek was kort (6 – 8 weken) en er werd gebruik gemaakt van retrospectieve data.

In mei 2020 bleek uit een langer prospectief onderzoek van Long et al. wél een verhoogde kans op expulsie voor cup-gebruiksters. In dit onderzoek werden maar liefst 1.092 vrouwen na plaatsing van het spiraaltje 3 jaar lang gevolgd. Twee jaar na aanvang van de studie had in de groep vrouwen die een cup gebruikten, 17% een expulsie ervaren, versus 5% van de vrouwen die geen cup gebruikten. Van de vrouwen die een expulsie hadden ondervonden met een cup gaf 30% aan dat de expulsie plaatsvond tijdens het verwijderen van de cup. Het verhoogde risico op uitstoting is voor de onderzoekers reden geweest om voorzichtigheid te adviseren omtrent het gelijktijdig gebruik van menstruatiecups en spiraaltjes.

Op basis van deze recente publicatie blijkt dat het gebruik van een menstruatiecup een hoger risico geeft op een expulsie. (5% zonder gebruik van de menstruatiecup en 17% met gebruik van de menstruatiecup) Het helpt wel als je de cup voorzichtig verwijderd. Dus eerst goed het vacuüm verbreken en dan de cup verwijderen. 

Bronnen:
NHG-Standaard Anticonceptie
https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/anticonceptie#volledige-tekst

Seale, R., Powers, L., Guiahi, M., Kate Coleman-Minahan, K. (2019). Unintentional IUD expulsion with concomitant menstrual cup use: a case series. Contraception, Volume 100, Issue 1, Pages 85-87. https://doi.org/10.1016/j.contraception.2019.03.047

Wiebe, E. R., & Trouton, K.J. (2012). Does using tampons or menstrual cups increase early IUD expulsion rates? Contraception, 86(2), 119-121.
https://doi.org/10.1016/j.contraception.2011.12.002

Long, J., Schreiber, C., Creinin, M.D., Kaneshiro, B., Nanda, K., & Blithe, D. (2020). Menstrual Cup Use and Intrauterine Device Expulsion in a Copper Intrauterine Device Contraceptive Efficacy Trial [OP01-1B]. Obstetrics & Gynecology, 135, 1S.
https://doi.org/10.1097/01.aog.0000662872.89062.83